Đối tượng dự thi là học sinh đang là học sinh bậc trung học phổ thông ở Việt Nam đã tham gia kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp cơ sở (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và một số trường trung học phổ thông chuyên thuộc các trường đại học) và được chọn vào đội tuyển của đơn vị dự thi.[1] Đối với kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, đội tuyển mỗi môn thi của từng đơn vị dự thi có tối đa 06 thí sinh (Hà Nội tối đa 12 thí sinh). Các đội tuyển có không dưới 06 thí sinh dự thi (Hà Nội không dưới 12 thí sinh) và có 80% số thí sinh trở lên đoạt giải trong 02 kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia liên tiếp ngay trước năm tổ chức kỳ thi, được Bộ Giáo dục và Đào tạo xét tăng đến tối đa 10 thí sinh (Hà Nội tối đa 20 thí sinh).[1]

Theo quy chế của Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, kỳ thi có những mục tiêu sau:

• Thi chọn học sinh giỏi nhằm động viên, khuyến khích người dạy và người học phát huy "năng lực sáng tạo", dạy giỏi, học tốt.[1]
• Góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học, chất lượng công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục.[1]
• Phát hiện người học có năng khiếu về môn học để tạo nguồn bồi dưỡng, thực hiện mục tiêu đào tạo nhân tài cho địa phương, đất nước.[1]
• Chọn học sinh giỏi cấp quốc gia bậc học trung học phổ thông của Việt Nam.[1]
• Chọn đội tuyển dự thi Olympic quốc tế trong số những người đạt giải cao nhất.[1]

Cán bộ coi thi và giám khảo

Cán bộ coi thi là các giáo viên trung học phổ thông của các tỉnh và thanh tra của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cán bộ coi thi tỉnh này được cử đi coi thi tỉnh khác.

Trưởng ban là lãnh đạo Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục; phó Trưởng ban là Phó Cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục hoặc lãnh đạo Vụ Giáo dục Trung học; các giám khảo là các chuyên gia khoa học, chuyên viên, giảng viên có uy tín khoa học và năng lực chuyên môn ở một số đại học, học viện, trường đại học, cơ quan, cơ sở giáo dục ở Trung ương. Mỗi môn thi có một Trưởng môn chấm thi phụ trách.[1]